donderdag 26 januari 2012

Op zoek naar ontmoeting in het seniorencomplex


Binnenkort organiseren we als Kenniscentrum (met Coalitie Erbij) een bijeenkomst over wonen en eenzaamheid. We gaan op zoek naar ideeën en voorbeelden van ontmoetingsgericht bouwen. Alvast een voorproefje:

De echo van eenzaamheid
Het onherbergzame atrium
De trend is wel een beetje over maar ze staan er natuurlijk nog volop: woonzorgcomplexen met een atrium. Bedoeld voor ontmoeting maar vooral symbool van het wensdenken van architecten en opdrachtgevers. Want wie gaat er gezellig zitten onder het hoge glazen dak terwijl drie verdiepingen aan voordeuren meekijken? Nee, over het algemeen is het atrium vooral leeg. De keurig gerangschikte stoelen rond de tafeltjes ten spijt. En als je de voordeur uitstapt van je appartement en naar beneden kijkt in het atrium, lacht de eenzaamheid je als het ware tegemoet.

Atrium Akropolis bij kerstviering
Alleen Hans Becker van Humanitas in Rotterdam is er in geslaagd leven te brengen in het atrium door het restaurant van het Akropolis-complex er op aan te laten sluiten.

Brievenbussen met een bankje
Mijn schoonvader gaat zo’n vier keer per dag naar de brievenbussen bij de ingang van het 55+plus complex waar hij woont. Want misschien komt hij dan wel iemand tegen en kan hij even een praatje maken. Het doet mij denken aan de kleine ontmoetingen waar sociologe Talja Blokland een aantal jaar geleden over schreef.

De toevallige ontmoetingen bij de bakker of de bushalte, de terloopse praatjes of alleen een groet waardoor we ons thuis weten in onze omgeving en ons daardoor prettiger en veiliger voelen. Zouden we daar misschien wat meer mee kunnen doen? Een strategisch geplaatst bankje of leestafel zodat het makkelijker wordt om even te blijven hangen en de kans op een onmoeting wordt vergroot.

Terras van voren
Ook een leuk idee zag ik in Leidsche Rijn. De galerij voor de ouderenwoningen is veel breder dan normaal. De bewoners hebben er hun tuinstoelen neergezet en gebruiken de galerij als hun eigen balkon. Dat levert veel kansen op voor ontmoeting en niet onbelangrijk, je kunt er gewoon gaan zitten en wel zien wat er gebeurt. En dat lijkt me een belangrijke voorwaarde als het gaat om maatregelen rond wonen en eenzaamheid. Want niemand krijgt graag het etiket eenzaam opgeplakt. Ontmoeten in seniorencomplexen: het moet wel een beetje vanzelf gaan.

Denk met ons mee op 16 februari. We ontmoeten u graag.

Door Daniëlle Harkes, manager van het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg. De samenwerking tussen woningcorporaties, zorg- en welzijnsorganisaties en gemeenten en de ontwikkeling van woonservicegebieden en multifunctionele accomodaties zijn binnen het Kenniscentrum haar aandachtsgebieden.

dinsdag 24 januari 2012

Gouwe ouwe omgeving voor een goede gezondheid?


Experimenten op tv met een groep mensen in een huis boeien me niet erg. Maar het programma ‘Krasse knarren’ heeft mijn aandacht weten te vangen. Een week lang woonden vijf oudere bekende Nederlanders 'in' de jaren zeventig. Voor dit doel was een villa geheel in stijl ingericht. De vraag is of de tijdelijke bewoners zich in die omgeving jonger en vitaler gaan voelen? Deze vraag raakt de kern van het zoeken naar een healing environment die bijdraagt aan het fysiek, mentaal en sociaal welbevinden. Dus dook ik achter de pc om de eerste aflevering via Uitzending gemist in te halen.

Het programma is gebaseerd op een onderzoek van de Amerikaanse sociaal-psycholoog Ellen Langer. In 1981 bedacht zij dit experiment om te bekijken of mensen door terug te gaan in de tijd, zich geestelijk en lichamelijk jonger kunnen voelen. De BBC zond vorig jaar al een soortgelijk programma uit en nu is het de beurt aan John Leddy (81), Mimi Kok (77), Ed van Thijn (77), Marie-Cécile Moerdijk (82) en Henk van der Horst (72).

De 70'er jaren villa heeft retro-behang, een oranje keuken en is uitgerust met fonduestel, typemachines i.p.v. computers etc. De tijdelijke bewoners kennen elkaar vooral ook uit de jaren zeventig toen ze allen een actief leven leidden. Nu ze anders in het leven staan, is de overgang naar een huis met vijf bewoners voor sommigen wel groot: Marie-Cécile Moerdijk kiest er thuis voor zoveel mogelijk alleen te zijn omdat ze hele dagen wil schrijven ; Mimi Kok vertelt eenzaam te zijn en geniet van het gezelschap in de villa.

En nu maar afwachten of de bewoners zich anders gedragen dan thuis. De invloed van een nieuwe retro omgeving, het ondernemen van dagelijkse zinvolle activiteiten en het gezelschap is het bestuderen waard. Op zolder zitten twee onderzoekers die de bewoners op monitoren kunnen horen en zien. Zij hebben de bewoners vooraf bevraagd en onderzocht en zullen dat na afloop weer doen. Ik pak het minder wetenschappelijk aan. Ik kruip voor de buis en geniet van de veerkracht van mensen.

Krasse knarren kijken?
Eerste aflevering nog te zien via Uitzending gemist.
Tweede aflevering dinsdagavond 24 januari 2012 20:30 uur, Nederland 1
Derde aflevering dinsdagavond 31 januari 2012 20:30 uur, Nederland 1

Door Monique Wijnties, adviseur bij het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg. Het realiseren van wonen en zorg juist als ook intensieve zorg nodig is, is de rode draad in haar werk bij het Kenniscentrum. Haar aandachtsgebieden zijn: het ontwerpprogramma 'Zorg in Woningen', kleinschalig groepswonen, healing environment, zorghotels en eerder ook het tweedelijnszorgcentrum.