Zoen- en zoefstroken brengen jong en oud in beweging

'Leuk, we gaan zaterdag naar oma!', juichte een meisje uit mijn straat. Zij is net tien geworden. 'Dan ga ik daar eerst even op de computer want oma geeft zo'n gaaf spel. Daarna met oma voetbal kijken. Maar ook nog even samen rennen in het park.' Kijk, dat vind ik nu bemoedigende opmerkingen. Zeker in het EU jaar waarin 'Active Ageing and Intergenerational Solidarity' centraal staat. Op de Corporatiedag van Aedes, vereniging van woningcorporaties, woonde ik een workshop over sport en bewegen bij.

Buurten in beweging
Het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) probeert buurten letterlijk en figuurlijk in beweging te krijgen. De medewerkers van het NISB zien sport en bewegen als instrumenten om maatschappelijk urgente problemen als eenzaamheid, onveiligheid en integratie aan te pakken. Zij geloven dat sport en bewegen bijdragen aan de verbetering van leefbaarheid in de buurt. Ik geloof dat het generaties bij elkaar kan brengen. Met name kinderen en ouderen zijn vaak in hun eigen buurt actief. Speeltoestellen kunnen door jong en oud benut worden. Het NISB heeft een programma met sportcoaches. Jongeren krijgen een opleiding tot sportcoach en organiseren activiteiten in de buurt. De resultaten van dit project zijn positief. Er is minder schooluitval, minder overlast in de buurt door jongeren en het bevordert een gezonde leefstijl. 

Brede stoepen en voldoende bankjes

Verder kwam tijdens de sessie ook BVO aan bod en daarvan werd ik zo mogelijk nog enthousiaster: Beweeg Vriendelijke Omgevingen! Hoe kun je wijken zodanig inrichten dat zij uitnodigen om te bewegen? Een brede stoep waar veel zon komt, heeft al een gunstig effect. Kinderen gaan daar namelijk vaker spelen. Ouderen bewegen meer als zij weten dat er voldoende bankjes zijn om uit te rusten. Vanzelfsprekend is een schone, toegankelijke en groene omgeving ook prettig om in actie te komen. Een beetje speelse uitdaging kan ook helpen: in Stockholm zijn de trappen van het metrostation omgevormd tot pianotoetsen. Met geluid! De roltrap heeft daar het nakijken want jong en oud neemt de pianotrap.

NISB/Jan Schartman

Zoenen en zoeven in Enschede

Dichter bij huis zijn ook inspirerende voorbeelden te vinden, zoals in de Enschedese wijk Roombeek. Daar is een zoen- en zoefstrook nabij een school gemaakt. Voor en na school kunnen ouders hun kinderen afzetten en daarna is deze strook 'gewoon' een atletiekbaan. Daar rennen en spelen de kinderen volop. In deze wijk is er voor gezorgd dat kinderen veilig naar school kunnen lopen. Verder is de wijk zodanig ingericht dat het met de fiets makkelijker en sneller gaat om ergens te komen dan met de auto.

Beweegtuin

NISB/Colijn van Noort

Er zijn veel speelmogelijkheden voor alle leeftijden. Maar soms is het fijn om mensen een duw in de rug te geven: in Bennekom gaat een fysiotherapeut met ouderen aan de slag in een beweegtuin voor ouderen. In de beweegtuin staan speel- en sporttoestellen die voor ouderen prettig zijn. Daarna wordt er gezamenlijk koffie gedronken. Het sociale aspect is zeker niet onbelangrijk. Individueel gaan ouderen niet zo snel aan de toestellen bungelen, blijkt uit de praktijk. Of er moet een kleinkind meegaan, zoals het meisje uit mijn straat.

Rol WWZ-organisaties?

Hebben corporaties en zorg- en welzijnsorganisaties hier een rol in? Als er al aanbod is, dan is het niet handig iets nieuws te beginnen. Maar aanbieders kunnen kijken waar verbinding mogelijk is, zodat afstemming en zichtbaarheid plaatsvindt. Sportclubs kunnen bijvoorbeeld aanbod ontwikkelen op braakliggend terrein! Gemeenten en aanbieders van wonen, zorg en welzijn kunnen allianties aangaan met sportaanbieders. Daar liggen kansen. En geld! Door een subsidiemaatregel in het kader van het programma Sportimpuls kunnen partijen in samenwerking met sportaanbieders financiële ondersteuning krijgen bij diverse programma's. Een mooie kans, lijkt me in deze financieel krappe tijden.

Braakliggend terrein 

In de workshop geven deelnemers aan dat zij niet zo snel gedacht hebben aan sport en bewegen als instrument. Een deelneemster van een corporatie uit Almelo zegt dat zij kansen ziet, omdat er veel braakliggend terrein is in haar stad en sporten en bewegen kan helpen het imago van een buurt op te poetsen. Andere deelnemers hoor ik geanimeerd praten over die zoen- en zoefstrook. Dat is toch uitnodigend voor jong en oud? Misschien roepen kinderen dan voortaan: 'Joepie, we gaan naar oma! Even zoenen en zoeven bij haar in de buurt!'

Meer weten?

• Op de bijeenkomst Lokale kracht op 5 september geeft het NISB een workshop over 'beweegvriendelijke wijken'. Ook is er aandacht voor het programma 'Meer Bewegen voor Ouderen' van de ouderenbonden.
• Het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg komt na de zomer met een overzicht van voorbeelden van projecten die sport en bewegen en wonen samenbrengen. 

Door: Yvonne Witter, adviseur bij het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg. Binnen het Kenniscentrum richt zij zich op de thema's: klantparticipatie, woonvariaties, kleurrijk wonen, welzijn en zorg en buur(t)projecten.